ZOSTAŃ W DOMU I GRAJ W SZACHY! (95), PRZEPISY GRY W SZACHY (13)
NIEPRAWIDŁOWOŚCI
Nieraz zdarza się, że w turniejach rozgrywanych w wielu grupach i przy licznej ilości grających, niektóre osoby zasiada nie przy swoim stoliku lub nie po właściwej stronie stolika (graja białymi zamiast czarnymi lub odwrotnie).
Jeżeli rozpoczęto partię odmiennymi kolorami, niż należało, i obaj zawodnicy wykonali mniej, niż 10 posunięć, to należy partię rozpocząć od nowa z właściwymi kolorami bierek. Po wykonaniu 10 lub większej liczby posunięć partię należy kontynuować.
Jeżeli w trakcie partii zostanie stwierdzone, że początkowa (wyjściowa) pozycja bierek była niewłaściwa, to partia zostaje unieważniona i należy ją rozegrać od nowa, natomiast gdy w trakcie partii stwierdzono, że ułożenie szachownicy jest niezgodnie to powstałą pozycję należy przenieść na prawidłowo położoną szachownicę i grę kontynuować.
Dotknięcie bierki jako umyślne – zawodnik, który dotknął bierki wewnętrzna częścią dłoni (opuszki paców) zobowiązany jest do wykonania ruchu ta bierką (chyba, że będzie to ruch nieprawidłowy). Jeżeli zawodnik przemieści jedną lub więcej bierek, to jest zobowiązany do przywrócenia właściwej pozycji na szachownicy na własnym czasie. Sędzia może ukarać zawodnika, który przemieścił bierki.
Nieprawidłowe posunięcia:
Nieprawidłowe posunięcie jest zakończone z chwilą naciśnięcia zegara.
Jeżeli zawodnik postawił pionka na polu promocji, nacisnął zegar, ale nie zamienił pionka na promowaną figurę, to posunięcie jest nieprawidłowe. Wtedy pionka należy zamienić na hetmana tego samego koloru.
Jeżeli zawodnik naciśnie zegar bez wykonania posunięcia, to jego postępowanie jest karane analogicznie, jakby wykonał nieprawidłowe posunięcie.
Jeżeli zawodnik użyje obu rąk w celu wykonania jakiegokolwiek posunięcia (np. roszady, zbicia bierki lub promocji) i naciśnie zegar, to jego postępowanie jest karane analogicznie, jakby wykonał nieprawidłowe posunięcie.
W przypadku wykonania i zakończenia pierwszego nieprawidłowego posunięcia przez jednego z zawodników, sędzia powinien przyznać przeciwnikowi bonifikatę w postaci dwóch minut dodatkowego czasu do namysłu; po wykonaniu i zakończeniu drugiego nieprawidłowego posunięcia, przez tego samego zawodnika, sędzia powinien orzec jego porażkę. Jednakże partię uznaje się za remisową, jeżeli w końcowej pozycji przeciwnik, za pomocą jakiejkolwiek serii prawidłowych posunięć, nie może zamatować króla ukaranego zawodnika.
Mat.
W ferworze walki zdarzają się przypadki zamatowania nieprawidłowym posunięciem.
Przepisy wprawdzie mówią, że partię wygrywa zawodnik, który zamatował króla przeciwnika, jednakże mat kończy partię natychmiast, jeżeli posunięcie prowadzące do pozycji matowej było prawidłowe. Jeżeli było to drugie nieprawidłowe posunięcie to takie „zamatowanie” kosztuje przegranie partii.
W turniejach świdnickich zaobserwowałem także takie sytuacje: zawodnik wykonał posunięcie i powiedział „mat”, ale nie przełączył zegara (było to nieprawidłowe posunięcie). W tej sytuacji należy cofnąć ostatnie posunięcie, gra toczy się dalej, ale dotkniętą bierką należy wykonać prawidłowe posunięcie.
Opracował: Wojciech Kowalczuk
