ZOSTAŃ W DOMU I GRAJ W SZACHY! (61), PRZEPISY GRY W SZACHY (6)
Posunięcia szachowe – Wykonywanie posunięć
Podstawowe zasady wykonywania posunięć:
- Każde posunięcie musi być wykonane wyłącznie jedną ręką.
- Jedynie zawodnik, będący na posunięciu, może poprawić ustawienie jednej lub kilku bierek na ich polach, jednakże pod warunkiem, że uprzednio wyraźnie zgłosi zamiar poprawienia bierek na szachownicy (mówiąc „poprawiam“).
- Każde dotknięcie bierki, z wyjątkiem całkowicie przypadkowego kontaktu, będzie traktowany jako zamierzony (co skutkować będzie koniecznością wykonania ruchu tą bierką).
- Jeśli gracz na posunięciu dotknął więcej niż jednej z własnych bierek, to musi wykonać ruch pierwszą dotkniętą bierką, którą można wykonać prawidłowe posunięcie, natomiast jeśli dotknął kilku bierek przeciwnika, to musi zbić pierwszą bierkę przeciwnika, która może być zbita (przez wykonanie prawidłowego posunięcia).
- Jeśli grający dotknie wieży a potem króla w celu wykonania roszady, to taka roszada nie jest możliwa i należy wykonać ruch dotkniętą wieżą, natomiast gdy najpierw dotknął króla a potem wieży to musi wykonać roszadę (jeśli jest to ruch prawidłowy).
- W przypadku, gdy żadna z dotkniętych bierek, nie może wykonać prawidłowego posunięcia, ani nie może być prawidłowo zbita, to zawodnik może wykonać dowolne prawidłowe posunięcie.
- Wszelkie nieprawidłowe posunięcia przeciwnika zawodnik może reklamować po zakończeniu przez przeciwnika posunięcia (przełączenie przez niego zegara). Zawodnik traci prawo reklamacji z tytułu naruszenia przez przeciwnika przepisów z chwilą dotknięcia jakiejkolwiek bierki na szachownicy z zamiarem wykonania nią posunięcia lub zbicia.
A tu jeszcze kilka szczegółów z historii szachowych bierek:
Hetman – kto by pomyślał, że dawny hetman był najsłabsza figurą. W krajach arabskich i w Europie mógł się poruszać tylko o jedno pole na ukos. Ta słabość hetmana, zwanego też królową, nie spodobała się królowej Hiszpanii Izabeli I Kastylijskiej i po jej interwencji hetman otrzymał możliwości wieży i gońca.
W historii szachów w grze używany był też super-hetman (często zwany amazonka), który oprócz połączenia ruchów wieży i gońca posiadał jeszcze możliwości ruchu skoczka. Jednak taka figura nie przyjęła się, gdyż amazonka mogła sama zamatować króla (bez pomocy innych bierek, np. czarny król na polu a8, biała amazonka na polu b6: odcina króla jak hetman, a matuje jak skoczek), ponadto ustawiony super-hetman na środku szachownicy kontrolował aż 35 pól z 64 na szachownicy (hetman „tylko” 27 pól).
Goniec – podobnie jak hetman goniec mógł się poruszać po liniach ukośnych jednak o dwa pola, ponadto mógł przeskakiwać przez figury (bez ich zbijania).
Wieża – w dawnych czasach wieża mogła się poruszać wprost o dwa pola.
Zmiany nastąpiły pod koniec XV wieku, gdzie bierki otrzymały aktualne możliwości poruszania się.
Opracował: Wojciech Kowalczuk