„Melancholia” i inne arcydzieła rytownicze.

7.05.2020 r.

„Melancholia” i inne arcydzieła rytownicze.

Dzisiaj czwartek, więc kolejne spotkanie z grafiką ( nr 5).Wybierzemy się w podróż w poszukiwaniu przykładów prac wykonanych w technice miedziorytu. Odwiedzimy Norymbergę, Wrocław i Legnicę.

W Norymberdze żył i tworzył Albrecht Durer wybitny artysta renesansowy, malarz i grafik. Został pochowany na cmentarzu świętego Jana w Norymberdze. Na płycie nagrobnej wykuto klasycznymi literami tekst : „Pamięci Albrechta Durera. W grobie tym pochowano to, co było u niego śmiertelne. Zmarł osiem dni przed idami kwietniowymi roku 1528”. To co nieśmiertelne to prace artysty, które pozostały i które nadal możemy podziwiać. Oprócz malarstwa zajmował się też grafiką. Oglądaliśmy już jego drzeworyt „Czterech jeźdźców Apokalipsy”, teraz poznamy prace wykonane w technice miedziorytu. W latach 1513-1514 powstały Meisterstiche czyli arcydzieła rytownicze: „Rycerz, Śmierć i diabeł”, „Święty Hieronim w pracowni” i „Melancholia”. Dzieła z tej trylogii mają zbliżone wymiary ( około 24×19 centymetrów). Każda z tych prac ma znaczenie symboliczne. Upraszczając można powiedzieć, że rycerz reprezentuje życie aktywne, święty Hieronim życie kontemplacyjne, a Melancholia to ilustracja pokazująca żale i powroty do przeszłości. Rytownictwo stwarzało lepsze możliwości zarobku, ryciny powielano i rozprowadzano w całej Europie. Durer zyskał popularność i sławę już za życia. Był twórcą o niezwykłym talencie, niespotykanej wrażliwości i upodobaniu przyrody. Już jako kilkunastoletni chłopiec z ogromną łatwością posługiwał się narzędziami złotniczymi z warsztatu ojca oraz wykonywał precyzyjne rysunki.

Drugi etap dzisiejszej podróży to Wrocław i Domek Miedziorytnika (znany także jako kamieniczka Jaś). Domek stoi przy północno-wschodnim wyjściu z wrocławskiego Rynku, u zbiegu ulic św. Mikołaja i Odrzańskiej. Jest połączony arkadą z większą kamieniczką Małgosia (imionami postaci z bajki braci Grimm nazwali je wrocławianie po II wojnie, bo kojarzyły się z dziećmi trzymającymi się za ręce).W 1995 r. kamieniczkę Jaś wydzierżawił dożywotnio od miasta grafik i rzeźbiarz Eugeniusz Get-Stankiewicz ( 1942- 2011). Był cenionym autorem grafik, plakatów, wykładowcą ASP, „twórcą , który docierał do istoty człowieczeństwa”. Wyremontował kamienicę i urządził w niej pracownię miedziorytniczą. Od tamtej pory budynek funkcjonuje także pod nazwą Domek Miedziorytnika. Z domku korzystać mogą studenci wrocławskiej ASP,odbywają się zajęcia, rozpoczęte przez Geta- Stankiewicza: „Krótki kurs sztychu” i „Krótki kurs mezzotinty”. Domek jest też miejscem wystaw. Jak widać są jeszcze miejsca, gdzie można nauczyć się technik graficznych znanych w renesansie.

Ostatni punkt podróży to wizyta w Muzeum Miedzi w Legnicy. Rok temu można w nim było obejrzeć wystawę pt. „Miedź. Dzieje niezwykłego metalu”. Zaprezentowano sposoby wykorzystania miedzi na przestrzeni dziejów. Od tysiącleci miedź była synonimem nowoczesności i nowych technologii. Natomiast na wystawie stałej w dziale rzemiosł metalowych zgromadzono głównie naczynia i sprzęty z miedzi i jej stopów, dawne dzwony i dzwonki, żelazka, moździerze, świeczniki, kałamarze, kotły muzyczne, wagi i miarki, obiekty sztuki sakralnej (relikwiarze, naczynia na wodę święconą, kielichy), dawne i współczesne płyty miedziorytnicze, ale także wyroby cynowe śląskich konwisarzy i narzędzia kowalskie. Warto wybrać się do legnickiego muzeum, by zobaczyć oryginalne płyty miedziorytnicze. ( miedzioryt – technika graficzna druku wklęsłego, na płycie miedzianej rytuje się rysunek za pomocą stalowych rylców).

Zadanie na dzisiaj to wykonanie precyzyjnego rysunku ołówkiem, dla starszych szkic dłoni, dla młodszych książka, lub inny przedmiot. I nie poddawajcie się MELANCHOLII !!!

Pozdrawiam Joanna Waksmundzka ( j.waksmundzka@mdk.swidnica.pl)

PS. Spotkania z grafiką : 1) 16 marca – litografie Wyczółkowskiego, 2) 16 kwietnia – linoryty Gielniaka, 3) 23 kwietnia drzeworyty Skoczylasa, 4) grafiki Grottgera, 5) miedzioryt