Ostre cięcie czyli drzeworyt
23.04.2020 r.
Spotkania z grafiką2
Ostre cięcie czyli drzeworyt
Dzisiaj moje ulubione kolejne spotkanie z grafiką. Tydzień temu pisałam o linorytach Józefa Gielniaka, wcześniej były informacje o litografiach Leona Wyczółkowskiego ( dla zainteresowanych do odnalezienia na stronie MDK w zakładce zajęcia stałe – dział I – plastyczne). Tym razem opowiem o drzeworytach i Władysławie Skoczylasie. Drzeworyt to najstarsza technika graficzna druku wypukłego znana od starożytności na Dalekim Wschodzie. Wykonuje się odbitkę z matrycy wykonanej w drewnie. Przed wprowadzeniem prasy drukarskiej odbitki wykonywano ręcznie, co było bardzo trudne. W Europie technika drzeworytu stała się popularna od XIV w. Początkowo drzeworyt naśladował obrazy kościelne, witraże, miniatury z ręcznie pisanych ksiąg. Pomógł wynaleźć sposób na druk książek. Można powiedzieć, że wykonywanie drzeworytu było wydarzeniem rewolucyjnym w kulturze, porównywalnym z upowszechnieniem ruchomej czcionki przez Gutenberga.
W historii sztuki było wielu artystów zajmujących się tą techniką: Hokusai, Durer, Wróblewski, Munch, Gauguin. Na szczególną uwagę zasługuje japoński artysta Hokusai – twórca barwnych drzeworytów. Jego dzieła, pełne kwiatów, żółwi, bażantów, kogutów, mostów i kaskad, wywarły olbrzymi wpływ na impresjonistów.
Dzisiaj przedstawię prace Władysława Skoczylasa inspirowane sztuką ludową. W swoich drzeworytniczych kreacjach opowiadał o życiu górali i zbójników, przedstawiał ludzi gór i piękne krajobrazy Podhala. Był jednym z najpopularniejszych artystów polskich w okresie międzywojennym ( ur.1883 r. zm. 1934 r.).Uważa się go za twórcę nowoczesnego drzeworytu w Polsce. Osiągnął wysoki poziom umiejętności technicznych. Jego drzeworyty są lapidarne, pełne prostoty, przejrzyste, uproszczone, zrytmizowane. Maria Grońska napisała o nim : „A jego przykład jako pedagoga i organizatora życia artystycznego i kulturalnego wśród szerokich warstw społecznych napawa optymizmem i wiarą w człowieka; jego zapał i oddanie sztuce stają się pięknym przykładem, godnym pamięci i naśladowania.” Został pochowany w Alei Zasłużonych na Powązkach, na nagrobku złożonym z „drzeworytniczych klocków” położonych wprost na murawie czytamy lapidarny napis: WŁADYSŁAW SKOCZYLAS – DRZEWORYTNIK.
Zadanie plastyczne na dzisiaj : proszę narysować czarnym pisakiem głowę człowieka z profilu i wypełnić rysunek kreskami. Inspiracją niech będzie praca Skoczylasa pt. „Profil górala”: „Piękna głowa starego gazdy o orlim nosie i twarzy pokrytej bruzdami, wyrazista i plastyczna, pokazana jest na płaskim tle horyzontalnych linii czarnych, luźno rozmieszczonych z plamami czystej bieli, przypominających ni to rysunek słojów drzewnych, ni to chmur na niebie”. Stwórzcie czarno- białą kompozycję o zróżnicowanych liniach. Pozdrawiam – Joanna Waksmundzka
(prześlijcie prace na j.waksmundzka@mdk.swidnica.pl)
