Między światłem a cieniem – Rembrandt van Rijn –

14.05.2020 r.

Między światłem a cieniem – Rembrandt van Rijn

Zapraszam na czwartkowe spotkanie z grafiką. Złożymy wizytę w Domu Rembrandta w Amsterdamie. I poznamy tajniki akwaforty.

Rembrandt van Rijn ( 1606 – 1669) to malarz i grafik holenderski z XVII w. Nazywany jest „czarodziejem światła”. Eksperymentował w zakresie roli światła w dziele sztuki, stosując chiaroscuro czyli dramatyczny efekt światłocienia. Miasto, w którym żył i tworzył to Amsterdam. W 1634 r. został członkiem Cechu św. Łukasza, założył własną pracownię ,w której szkolił uczniów. Po okresie sławy i zamożności, w 1656 r. ogłoszono oficjalne bankructwo artysty. Pozostawił po sobie wspaniały dorobek artystyczny. Miał niezwykły talent malarski, ale równie świetnie jak pędzlem posługiwał się rylcem. Był geniuszem w odtwarzaniu ludzkich emocji, tworzył portrety psychologiczne. Jednym z nielicznych tekstów o życiu i pracy Rembrandta jest książka „Wprowadzenie do wyższej szkoły sztuki malarstwa” z 1678 r. napisana przez Samuela van Hoogstratena. W dorobku artysty znalazło się 290 rycin, był mistrzem akwaforty, uznaje się go za największego grafika w historii. W technice kwasorytu tworzył portrety, autoportrety, sceny biblijne, rodzajowe, pejzaże, akty. Kolekcja zgromadzona w muzeum w Domu Rembrandta zawiera około 250 z 290 wykonanych przez niego akwafort. Oprócz rycin, rysunków i płyt akwafortowych wykonanych przez Rembrandta w muzeum można też zobaczyć prace jego nauczycieli,uczniów i artystów z XVII w.

Muzeum Het Rembrandthuis zostało oficjalnie otwarte przez królową Wilhelminę 10 czerwca 1911 r.. Ma stałą ekspozycję rycin artysty, zostało też rozbudowane i stworzono w nim rekonstrukcję wnętrz domu Rembrandta (ukończono ją w 1999 r.). Szczęśliwie zachowany inwentarz domu z 1656 r. dostarcza szczegółowych informacji o wyposażeniu wnętrz, a rysunki Rembrandta ukazują ich nastrój i charakter.

Etching, akwaforta, kwasoryt to technika graficzna druku wklęsłego i odbitka otrzymana tą techniką. Akwaforta została wynaleziona w XV w. w Niemczech, spopularyzowano ją w XVI w. Pracownia twórców akwafort przypominała warsztat alchemika. Do wykonania matrycy z metalowej płyty artysta używał zaprawy, kopcidła, roztworu kwasu. Do wytrawiania płyt najczęściej stosowany był kwas azotowy. W jednym z podręczników napisano: „kwas mocny bardziej poszerza kreskę, niż pogłębia, zaś na odwrót kwas łagodny trawi raczej w głąb i zachowuje czystość kreski” ( książka Józefa Ruffera z 1909 r.). Znanym twórcą prac w technice akwaforty był Stefano della Bella ( 1610 – 1664) pochodzący z Florencji. Jego dziełem jest praca przedstawiająca wjazd Jerzego Ossolińskiego do Rzymu w dniu 27 listopada 1633 r., paradny orszak, który towarzyszył polskiemu poselstwu do papieża Urbana VIII. Fryz w technice akwaforty ma dwa i pół metra długości! Na rycinach umieszczano napisy: fecit – kto jest autorem pierwowzoru, sculpsit – kto go sztychował i excudit – kto wydał. W sztuce polskiej akwaforty wykonywał Józef Pankiewicz.

Zadanie plastyczne na dzisiaj : wykonajcie rysunek przedstawiający pejzaż. Do 22 maja chciałabym, abyście przesłali też prace z okazji Dnia Matki : serduszko dla mamy, namalowany bukiet kwiatów, portret mamy czy laurkę. Zrobimy wirtualną wystawę, prezent dla waszych mam.

Pozdrawiam Joanna Waksmundzka ( j.waksmundzka@mdk.swidnica.pl)

PS. Spotkania z grafiką :

1. 16 marca – LITOGRAFIA – Leon Wyczółkowski
2. 16 kwietnia – LINORYT – Józef Gielniak
3. 23 kwietnia – DRZEWORYT – Władysław Skoczylas
4. 30 kwietnia – RYSUNEK/GRAFIKA – Artur Grottgera,
5. 7maja – MIEDZIORYT – Albrecht Durer
6. 14 maja – AKWAFORTA – Rembrandt van Rijn